آموزش مدیریت زنجیره تامین
بسیاری از تولیدکنندگان به‌طور سنتی محصولات خود را به توزیع‌کنندگان و دلالان خارج از سازمان می‌دهند و نگرش آنها این‌گونه است که «آقای توزیع‌کننده محترم؛ فقط برو و اینها را بفروش.» قبلا سازمان‌ها توزیع‌کننده یا بنکدار را مشتری تلقی می‌کردند و اصلا به اینکه چه بر سر محصول آنها پس از خروج از در کارخانه تا رسیدن به مصرف‌کننده می‌آید، نمی‌اندیشیدند.
امروزه شرکت‌ها، به‌طور روزافزون به حرکت محصولات در مسیر رو به پایین کانال تا مصرف‌کننده و گاهی رو به بالا تا تامین‌کنندگان چشم می‌دوزند. این اندیشه، اساس مدیریت زنجیره تامین و یکی از نیروهای شکل‌دهنده استراتژی کانال توزیع به شمار می‌رود.
تامین تقاضای شرکای تجاری
زنجیره تامین
غالبا شرکت‌هایی که به موفقیت در زمینه زنجیره تامین مشهور هستند، در بازار بورس نیز موفقند. طبق یک پروژه تحقیقاتی چندساله بر روی بیش از 600 شرکت جهانی از 24 صنعت مختلف که به وسیله شرکت اکسنچر دانشگاه انسید و دانشگاه استنفورد با عنوان «مطالعات جهانی بر روی رهبری زنجیره تامین و تاثیر آن بر روی عملکرد کسب‌وکار» انجام شد، نزدیک به 25 درصد از کل پاسخ‌دهندگان اظهار کرده‌اند که مشوق‌ها و نتایج حاصل از مدیریت بهینه زنجیره تامین، مهم‌ترین عامل افزایش درآمدشان بوده است.
سایر عوامل تاثیرگذار، یعنی کاهش هزینه‌ها، کاهش سرمایه در گردش، در مراحل بعدی قرار داشتند، در واقع، خدمات و پشتیبانی، امروزه اهمیتی در حد خود محصول یافته است و مدیریت زنجیره تامین، قلب خدمات و پشتیبانی سودده سازمان است. در تحقیقی دیگر که به بررسی تولیدکنندگان، عمده‌فروشان، توزیع‌کنندگان خرده‌فروشان و واسطه‌های دیگر برای سنجش اثر مدیریت زنجیره تامین بر توسعه کسب‌وکار پرداخت، زنجیره تامین مهم‌ترین نیروی تاثیرگذار بر طراحی کانال شناخته شد.
اغلب مردم زنجیره تامین را از منظر توسعه فناوری و کاهش هزینه می‌بینند. اگرچه این بخشی از هدف‌های زنجیره تامین است، اما شرکت‌ها دریافته‌اند که مدیریت زنجیره تامین می‌تواند به آنها در کسب مزیت رقابتی و ارضای نیازهای مشتری نهایی کمک شایانی بکند.
به گفته رابرت پورترلینچ، مدیرعامل شرکت وارن و نویسنده کتاب «راهنمای اتحادهای کسب‌وکار: سلاح رقابتی پنهان»: «اصلی در کسب‌وکار وجود دارد که می‌گوید که شما هزینه‌ها را کاهش می‌دهید تا زنده بمانید، اما نوآوری به خرج می‌دهید تا کامروا و مرفه باشید.» مدیریت زنجیره تامین بیشتر درباره نوآوری سخن می‌گوید تا درباره کاهش هزینه‌ها.
خروج از دایره بسته سازمان
در مراحل اولیه از تامین تقاضای مردم، تولیدکنندگان به‌طور سنتی توجه خود را به مواردی نظیر مدیریت بر عملیات تولید و برنامه‌ریزی خط تولید معطوف می‌داشتند. رفته‌رفته تولیدکنندگان شروع به مدیریت جریان مواد اولیه بین تامین‌کنندگان، مشتریان و واسطه‌های تسهیل‌کننده دیگر کردند.
امروزه، تمرکز سازمان‌های پیشرو بر هدف‌هایی بزرگ‌تر از تلاش تولیدکننده برای کسب رضایت مصرف‌کننده نهایی است. علاوه بر کسب رضایت مصرف‌کننده نهایی، ایجاد رضایت در شرکای تجاری زنجیره تامین، یعنی تامین‌کنندگان- تولیدکنندگان، تامین‌کنندگان- تامین‌کنندگان، توزیع‌کنندگان مشتریان ردیف اول، مشتریان ردیف دوم و حتی مشتریان ردیف چهارم در چهارچوب هدف‌های شرکت قرار می‌گیرند.
برای مثال، کارلی فیونا، رئیس هیات‌مدیره و مدیرعامل سابق شرکت هیولت پکارد، اعلام کرد که موفقیت ادغام این شرکت با کمپاک به همکاری نزدیک شرکای کانال توزیع دو شرکت با هم و ایجاد درک روشن تامین‌کنندگان وسایل جانبی و تامین‌کنندگان نرم‌افزار از ارزشی که هرکدام به زنجیره تامین همدیگر اضافه می‌کنند، مرتبط است.
مدیران پیشرو نگاه تیزبین خود بر زنجیره تامین را از منابع اولیه تا پایان زنجیره تامین یعنی مصرف‌کننده نهایی و حتی پس از آن یعنی فرآیندهای بازیافت محصول می‌گسترانند. در حقیقت ایجاد تقاضا، تامین تقاضا و فعالیت‌های اداری و اجرایی مدیریت کانال باید با هدف حداکثر ساختن عواید فعالیت‌های زنجیره تامین، یکپارچه‌سازی و هدایت شوند.
در حال حاضر، سنجه‌های جدیدی برای اندازه‌گیری، مدیریت و شناسایی عملکرد به وجود آمده‌اند تا شرکای تجاری بتوانند زنجیره‌های تامین خود را از نظر کارآیی و اثربخشی، ارزیابی کنند. تولیدکنندگان به‌طور سنتی برای پاسخگویی به نیازهای توزیع‌کنندگانشان، منابع استراتژیک خود را بر روی مدیریت چرخه‌های سفارش داخل سازمانی متمرکز می‌کنند. چالش اصلی سال‌های اخیر این است که چگونه می‌توان از اصول مدیریت زنجیره تامین برای فرار از جنگ قیمتی بهره برد و در گام بعد از مدیریت زنجیره تامین برای کسب مزیت رقابتی استفاده کرد. همچنین تولیدکنندگان به مشارکت با توزیع‌کنندگان برای بهبود بازدهی زنجیره تامین و سهولت جریان مواد در زنجیره تامین روی آورده‌اند و با این کار علاوه بر کسب مزیت استراتژیک، به افزایش بازگشت مالی برای شرکای تجاری دست یافته‌اند.
منبع: کتاب راهنمای مدیران در کانال توزیع
تالیف: پرویزدرگی- امیرحسین سرفرازیان- انتشارات بازاریابی
